در میان ما افرادی وجود دارند که گمان می‌کنند عملکرد واقعی کارت‌های ویدئویی منحصر به بازی‌های رایانه‌ای است. اما کارت‌های ویدیویی از پس کارهای بسیار بیشتری به جز بازی‌های رایانه‌ای برمی‌آیند
حافظه بالاتر یک کارت گرافیک، معیار برتری یک کارت ویدئویی نیست چرا که فاکتورهای مهم‌تری وجود دارند
کارت ویدئویی که به آن، کارت شتاب دهنده گرافیکی یا کارت گرافیکی نیز می‌گویند، به طور کلی به کارت مستقل توسعه دهنده‌ای اطلاق می‌شود که به شیار مادربرد اضافه می‌شود و عملکردی مشابه عملکرد کنترل کننده گرافیکی تعبیه شده در مادربرد دارد.
برخی از کارت‌های گرافیکی، کاربردهای بیشتری در اختیار کاربر قرار می‌دهند: قابلیت میکس فیلم، رمزگشایی 2MPEG- و 4MPEG-، پشتیبانی از FireWire1 ، پشتیبانی از ماوس و قلم‌نوری، اتصالات دسته بازی2 و اتصال چندین مانیتور همزمان
تصور اشتباهی که در مورد کارت‌های گرافیکی وجود دارد، این است که آن‌ها فقط به درد بازی‌های رایانه‌ای می‌خورند
ولی این تصور را، تفاهم تولیدکنندگان کارت‌های گرافیک و بازی‌های رایانه‌ای به‌وجود آورده‌اند. کارت‌های گرافیکی قابلیت‌های گسترده‌تری دارند و بسته به کیفیت‌شان، تصویر شفاف‌تری به مانیتور می‌دهند. اولین کارت ویدئویی منطبق با کامپیوترهای IBM PC، به‌همراه اولین کامپیوتر آی‌بی‌ام در سال 1981 تولید شد و به بازار آمد. این کارت گرافیک MDA3، خروجی تک‌رنگ می‌داد و تنها در محیط متن و طول و عرض 25×80 کارایی داشت و از حافظه جانبی 4 کیلوبایتی برخوردار بود
امروزه کارت‌های گرافیکی از مداری تشکیل شده‌است که چندین مولفه روی آن سوار شده است که متشکل‌است از:
1– واحد پردازش گرافیکی
واحد پردازش گرافیکی GPU)4)، ریزپردازنده‌ای اختصاصی است که برای محاسبات با ممیز شناور، که از اصول اولیه تصاویر گرافیکی سه‌بعدی است، تنظیم و بهینه شده است. ویژگی‌های اصلی GPU عبارت است از:
1) نرخ زمان‌سنجی هسته‌ای که دامنه آن در کارت‌های گرافیک از 250 تا 850 مگاهرتز متغیر است.
2) تعداد خط‌لوله‌ها5 (سایه‌زن‌های قطعه و راس) که از ارکان اساسی تبدیل تصویر سه‌بعدی متشکل از رئوس و خط‌ها به تصویر دو بعدی متشکل از نقاط (پیکسل‌ها) است.
2- BIOS ویدئویی
ابزار یا بایاس6 ویدئویی برنامه اصلی است که بر عملکرد کارت ویدئویی نظار می کند و دستورالعمل‌های مورد نیاز برای برقراری ارتباط میان کامپیوتر و نرم‌افزار با کارت را فراهم می‌کند و ممکن است اطلاعات زمان‌سنجی حافظه، سرعت‌های عملیاتی، ولتاژهای پردازشگر گرافیکی، حافظه جانبی و اطلاعات دیگر را در بر داشته باشد.
3– حافظه ویدئویی
اگر کارت ویدئویی در داخل مادربرد تعبیه شده باشد (به‌اصطلاح On-Board باشد)، در این صورت از حافظه اصلی سیستم (RAM) استفاده خواهد کرد که خروجی ضعیفی خواهد داشت. اما اگر کارت ویدئویی جدای سیستم باشد، در این صورت حافظه‌جانبی مختص خود (Dedicated) دارد که حافظه ویدئویی نامیده می‌شود
ظرفیت حافظه کارت‌های امروزی از 128 مگابایت تا 4 گیگابایت متفاوت است. از آن‌جایی که حافظه ویدئویی باید از طریق واحد پردازش گرافیکی و مدارات نمایشی در دسترس قرار گیرد. در این‌صورت نیاز به زمان دسترسی به حافظه بالایی دارد. نرخ دسترسی در کارت‌های امروزی بین 400 مگاهرتز تا 8/3 گیگاهرتز است.
از حافظه ویدئویی فقط در واحد پردازش گرافیکی استفاده نمی‌شود و ممکن است برای ذخیره داده‌های دیگری از قبیل بافرZ که عمق تصاویر سه‌بعدی را تعیین می‌کند، پس‌زمینه‌ها، بافرهای راس و برنامه‌های سایه‌زنی کامپایل‌شده نیز استفاده شود.
ادامه دارد...
منابع webopedia و p30p30